زنجیر الواتور (Elevator chain)

خانه | محصولات | زنجیر الواتور

زنجیر‌ الواتورهای صنعتی که عموماً در دو دسته بندی DIN 764 , DIN 766 تقسیم بندی می‌شوند علیرغم سادگی ظاهری ، فرآیند ساخت پیچیده‌ای دارند . این حلقه‌های به هم تنیده شده که تاریخچه طولانی در صنعت و دریانوردی داشته‌اند به مرور زمان دستخوش نغیراتی شگرف شده‌اند تا از یک تنیدگی ساده فلزی به زنجیر آهنگری شده با سایش کم – ضریب شکست بالا و کارکرد طولانی تبدیل شود .
استانداردهای زنجیر در دو دسته 766 و 764 در بدو امر توسط موسسه DIN تقسیم بندی شد . بعدها دسته دیگری از زنجیرها با سایز بینابین این جداول تولید و به بازار آمد اما استاندارد دیگر ویرایش جدیدی پیدا نکرد .در جدول زیر سایز و ابعاد این استاندارد مشخص شده است .

از مسائل مهم زنجیرهای الواتور تکنولوژی ساخت آن است . بعد از ویرایش استاندارد در سالهای اولیه (1860 میلادی) شرکت‌های زنجیر ساز تنوع زیادی در پروسه ساخت زنجیر ایجاد کردند که منجر به بالا رفتن کیفیت و نرخ پائین سایش و ضریب شکستهای حیرت انگیز دسترسی پیدا کردند . این فرآیند‌های ساخت جدید طی سالها در گرو گروه اندکی از زنجیر سازان بود ، تا نهایتاً شرکت‌های پیشرو با مهندس معکوس و آنالیز‌های دقیق اقدام به آزمون و خطا و تولید زنجیر با کیفیت جدید کردند . 

امروزه علی‌رغم گذشت بیش از 150 سال از تدوین استاندارد تعداد شرکت‌های برجسته زنجیر ساز در دنیا به کمتر از 10 شرکت می‌رسد که این خود نشان بارزی از پیچیدگی ساخت و توانایی صنعتی - دستگاهی بالا است . زنجیر الواتور علی رغم سادگی ظاهری پیچیدگی های عمیق ساخت دارد که توان مقاومت در برابر سایش بالا در برخورد با اسپراکت و چرخدنده ها از یک طرف ، تحمل بار با ظرفیت ضریب شکست بالا از طرف دیگر دو معیار مهم آن تلق می‌شود . 

​​​​​​١-  زنجیرهای پایه منگنز استیل :

​​​​​​ساده‌ترین متریال قابل استفاده در زنجیر فولادهای منگنزی هستند که عموماً بنا به تشخیص و امکانات زنجیر ساز از متریال‌های 20Mn2 , 21Mn4 استفاده می‌شود . این دسته از فولادها برای رسیدن به حداقل‌ سختی و ضریب شکست مورد نیاز جهت استفاده در الواتور الزاماً باید کوئنچ و تمپر شوند . 

٢-    زنجیرهای پایه کروم نیکل :

نسل جدید زنجیرهای الواتور از متریال کروم نیکل و کروم نیکل مولیبدن به عنوان پروفیل پایه استفاده شده که با امکان کربورازیسیون پیشرفته سطح بسیار بالاتری از سختی (مقاوم در برابر سایش ) ضریب شکست (مقاوم در کشش) را به مصرف کننده می‌دهد . 

دسته بندی زنجیر الواتور از نقطه نظر متریال 

١- زنجیرهای کوئنچ و تمپر شده :

کوئنچ کردن که یکی از انواع عملیات حرارتی است عبارت است از گرم کردن زنجیر الواتور تا بالای دمای تبلور مجدد و زیر نقطه ذوب آن و سپس سرد کردن ناگهانی در یکی از محیط‌های کوئنچ. هدف از این فرایند بازیابی خواصی همچون سختی و استحکام مناسب برای زنجیر الواتور  است. کوئنچ کردن اگر تحت سرعت‌های بالا انجام شود، علی رغم سختی بالایی که در زنجیر الواتور ایجاد می‌کند ، آنرا به شدت ترد نیز می‌کند ، ساختار ناپایداری دارد و در مقابل ضربه‌های معمول الواتور به آسانی زنجیر می‌شکند. برای رفع این مشکل نیاز است که زنجیر کوئنچ - تمپر شود. تمپرینگ فرایندی است که اندکی بعد از کوئنچ کردن انجام می‌شود و در آن، زنجیر الواتور تا دمای مشخص و نه چندان بالایی مجددا حرارت داده می‌شود و برای مدت قابل توجهی در آن دما نگه داشته می‌شود. در حین فرایند تمپرینگ، زنجیر اندکی سختی خود را از دست می‌دهد اما در ازای آن مقاومت به ضربه خود را بالا می‌برد و ساختار پایدارتری در جریان الواتور ایجاد می‌شود. در واقع کوئنچ تمپر یک روش موثر و کاربردی برای افزایش چقرمگی زنجیر الواتور است .

٢- زنجیرهای سخت و کربوره شده :

کربوره کردن یا Carburizing که به آن کربن دهی نیز گویند، فرایندی است که در طی آن سطح زنجیر الواتور سخت شده و در عین حال در قسمت های داخلی یا همان مغز زنجیر تغییری در سختی ایجاد نمی شود. بنابراین پس از کربوره کردن زنجیر الواتور ، لایه ای با سختی بالاتر از بخش های میانی زنجیر در آن ایجاد می شود.
فرایند کربن دهی، به دلیل آنکه سختی و مقاومت بالایی در برابر سایش به سطح زنجیر الواتور می بخشد و در عین حال در چقرمگی سطوح میانی تا هسته تغییری ایجاد نمی‌کند ، تحول بزرگ زنجیر سازی می‌نامند . 

دسته بندی زنجیر الواتور از نقطه نظر سختی و ضریب شکست